Wirtualna wystawa „Pochody pierwszomajowe w archiwaliach z zasobu AP w Koszalinie”

Uroczystości, czyli pochody pierwszomajowe, odbywały się w całym kraju, w miastach, miasteczkach, a nawet wsiach. W Warszawie na specjalnie przygotowanych trybunach zasiadali członkowie partyjnych władz centralnych.

 

Przygotowania do uroczystości pierwszomajowych zaczynały się wiele tygodni przed oficjalnymi uroczystościami. Działacze zrzeszeni w komitetach ds. organizacji pochodów rozpoczynali dekorowanie ulic, ustawianie trybun dla lokalnych działaczy partyjnych, kierowali pracami plastycznymi nad transparentami i szyldami niesionymi podczas pochodów. Na transparentach widniały hasła antyimperialistyczne, żądano „pokoju, wolności i socjalizmu”, gloryfikowano przodowników pracy, składano hołd krajom socjalistycznym.

Ulicami Koszalina maszerowali wszyscy: robotnicy, sportowcy, uczniowie, harcerze, matki z dziećmi. Z dumą prezentowali transparenty z propagandowymi hasłami i sztandarami z wizerunkami komunistycznych działaczy w rękach.

Kolejną część wystawy stanowią wycinki prasowe z periodyku „Głos Koszaliński”. Archiwiści prześledzili czasopisma będące w zbiorach Biblioteki Archiwum Państwowego w Koszalinie, aby pokazać Państwu, jak koszalińska prasa opisywała wydarzenia odbywające się w mieście w dniu 1 maja od 1958 r.
Święto Pracy było jednym z najważniejszych świąt w PRL-u, miało ono również szczególną wagę dla nazewnictwa ulic, skwerów i innych miejsc przestrzeni społecznej. „1 maja” w nazwie aż do dziś nosi wiele ulic i placów w Polsce, a także w Koszalinie. Co ciekawe, nazwa koszalińskiej ulicy 1 Maja, która funkcjonuje aż do dziś, została oficjalnie wprowadzona już w 1945 r. świadczy o tym dokument przechowywany w zasobie AP w Koszalinie, alfabetyczny spis ulic miasta Koszalina sporządzony przez Zarząd Miejski w Koszalinie. W spisie odnotowano niemieckie nazw ulic oraz ich nowe nazwy w języku polskim. W dokumencie niemiecka „Hohetor Strasse” została zmieniona na ulicę „1-go Maja”.

Skoro pozostajemy tematycznie przy tej znanej ulicy w samym centrum Koszalina, w zasobie archiwalnym zachowały się też fantastyczne pocztówki z lat 70. XX w., na których wykorzystano zdjęcia świeżo wybudowanych bloków mieszkalnych przy ulicy 1 Maja oraz przy skrzyżowaniu 1 Maja z dzisiejszą ulicą Andersa. Te budynki, nowoczesne w swojej ówczesnej formie, z pięknie przyozdobionymi elewacjami, stanowiły dumę Koszalina lat 70.

Interesujący materiał do wirtualnej wystawy udostępnił również koszaliński kolekcjoner i miłośnik historii Koszalina, pan Zbigniew Wojtkiewicz, wieloletni przyjaciel i darczyńca Archiwum, który od lat przekazuje do zasobu archiwalnego niezwykle rzadkie i cenne artefakty i publikacje dotyczące historii naszego miasta. Dzięki panu Zbigniewowi na wystawie zaprezentujemy pocztówki, na których można prześledzić zabudowę dzisiejszej ulicy 1 Maja od 1901 r.

W latach 80. nielegalne demonstracje pierwszomajowe organizowała w opozycji do oficjalnych obchodów podziemna „Solidarność”.